Η «δίκαιη» μετάβαση είναι άδικη. Πρόκειται για μετάβαση
από σταθερές θέσεις εργασίας στην ανεργία, από τη ζωή
στο «θάνατο» ολόκληρων περιοχών
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση, η απουσία σχεδιασμού για τις
λιγνιτικές περιοχές και το υλοποιούμενο σχέδιο
ιδιωτικοποίησης των ενεργειακών υποδομών οδηγούν σε
αδιέξοδα
Η υλοποίησή του Σχεδίου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης
γίνεται κεντρικά, χωρίς τη συμμετοχή των τοπικών φορέων
Η Μεγαλόπολη «έχει χορτάσει» από μεγαλοστομίες,
εξαγγελίες και υποσχέσεις, ανύπαρκτα έργα, αόρατες
επενδύσεις, τα οποία «γίνονται» «κατόπιν ενεργειών» των
στελεχών της ΝΔ
Η περιοχή χρειάζεται εισόδημα για τους κατοίκους (έκτακτης
ανάγκης και εγγυημένο για όσο χρόνο απαιτηθεί), τη
δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας και προοπτικές για
να μπορέσουν να παραμείνουν και να ζήσουν στην περιοχή
οι νέοι άνθρωποι
Απαιτείται χρόνος και ένα ειδικό πρόγραμμα ανάπτυξης της
Μεγαλόπολης και της ευρύτερης περιοχής, με την ενεργό
συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας
2
Ο βουλευτής Αρκαδίας του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία
Γιώργος Η. Παπαηλιού, μιλώντας στην Ολομέλεια της Βουλής,
για το νομοσχέδιο του Υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων για
τη «δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση … και ζητήματα
απολιγνιτοποίησης», είπε, μεταξύ των άλλων τα εξής :
Το νομοσχέδιο για τη «δίκαιη αναπτυξιακή μετάβαση … και
ζητήματα απολιγνιτοποίησης» είναι άλλο ένα ψευδεπίγραφο
νομοσχέδιο που εισάγεται από την κυβέρνηση της ΝΔ. Η
αντιστροφή των εννοιών σε όλο της το μεγαλείο, αφού η «δίκαιη»
μετάβαση είναι άδικη. Πρόκειται για μετάβαση από σταθερές
θέσεις εργασίας (όχι μόνον στη ΔΕΗ αλλά και στον ιδιωτικό
τομέα) στην ανεργία, από τη ζωή στο «θάνατο» ολόκληρων
περιοχών.
Η Μεγαλόπολη (και οι άλλες λιγνιτικές περιοχές) έχουν σηκώσει το
βάρος της ηλεκτροδότησης της χώρας εδώ και δεκαετίες, εις βάρος
της γης, του περιβάλλοντος, της υγείας των κατοίκων αλλά και της
ισόρροπης ανάπτυξης. Και αυτό, διότι η Μεγαλόπολη και η
ευρύτερη περιοχή, ως οικονομία και κοινωνία, δομήθηκε περί το
εργοστάσιο της ΔΕΗ, με συνέπεια να μην εξεταστούν και να μην
αξιοποιηθούν άλλα πεδία ανάπτυξης.
3
Η κλιματική κρίση αποτελεί παγκόσμια πρόκληση, η οποία
επιβάλλει αλλαγές στην ενεργειακή πολιτική, στο πλαίσιο των
οποίων εμπλέκονται και συγκρούονται μεγάλα συμφέροντα.
Η αποφασισθείσα από την κυβέρνηση της ΝΔ βίαιη
απολιγνιτοποίηση, η απουσία σχεδιασμού για τις λιγνιτικές
περιοχές, εν προκειμένω για τη Μεγαλόπολη, και το
υλοποιούμενο σχέδιο ιδιωτικοποίησης των ενεργειακών
υποδομών της χώρας οδηγούν σε αδιέξοδα, τόσο την
ισορροπία και επάρκεια του ενεργειακού συστήματος, όσο και την
οικονομική και κοινωνική βάση των λιγνιτικών περιοχών (της
Μεγαλόπολης συμπεριλαμβανομένης).
Οι προθέσεις της κυβέρνησης της ΝΔ είναι εμφανείς : Να αφεθούν
στην ιδιωτική πρωτοβουλία, ο ενεργειακός σχεδιασμός, η
ανταγωνιστικότητα, η διαμόρφωση του ενεργειακού μίγματος
και των τιμών για την κατανάλωση (τα νοικοκυριά και τις
επιχειρήσεις), η επάρκεια, η ασφάλεια του ενεργειακού
εφοδιασμού της χώρας και η μετάβαση στην κλιματική
ουδετερότητα, αφού εκχωρηθούν στα ιδιωτικά συμφέροντα
η διαχείριση των δικτύων και η παραγωγή ηλεκτρικής
ενέργειας – ήδη έχουν εκχωρηθεί και βρίσκεται σε εξέλιξη η
περαιτέρω εκχώρησή τους, αντί να είναι αντικείμενο δημοσίων
πολιτικών και μεγάλων δημοσίων επενδύσεων.
4
Η βίαιη απολιγνιτοποίηση έρχεται σε αντίθεση με τα
ενεργειακά συμφέροντα της χώρας αλλά και των περιοχών
που φιλοξενούν λιγνιτικές μονάδες, στις οποίες οι δυσμενείς
συνέπειες από τη διακοπή λειτουργίας τους δεν αναστέλλονται και
δεν αποκαθίστανται λόγω έλλειψης σχεδιασμού.
Η ενέργεια αποτελεί κοινωνικό αγαθό, στο οποίο θα πρέπει να
έχουν πρόσβαση όλοι οι πολίτες και μάλιστα σε χαμηλές τιμές. Η
ιλιγγιώδης αύξηση των τιμών του ηλεκτρικού ρεύματος και του
φυσικού αερίου αποδεικνύουν τη «λάθος» κατεύθυνση της
ενεργειακής πολιτικής της κυβέρνησης της ΝΔ. Η ενεργειακή
φτώχεια και η πρόσβαση στην ενέργεια για τους λίγους είναι
όχι απλώς επί θύραις, αλλά ζώσα πραγματικότητα.
Η περίοδος της απολιγνιτοποίησης είναι μία εποχή προσαρμογής
και λήψης μέτρων και κρίσιμων αποφάσεων για τη Μεγαλόπολη.
Το Σχέδιο Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης που έχει
συνταχθεί και εγκριθεί από την κυβέρνηση της ΝΔ είναι Σχέδιο
Άδικης Μετάβασης και πάντως δεν επαρκεί.
Το υπόδειγμα της διακυβέρνησης για την υλοποίηση του Σχεδίου,
το οποίο ρυθμίζεται με το υπό κρίση νομοσχέδιο δεν πληροί τις
5
προϋποθέσεις που προβλέπονται στην εργαλειοθήκη και στους
κανονισμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σε αυτό το πλαίσιο, η υλοποίησή του γίνεται κεντρικά, αφού όλοι
όσοι μετέχουν στη διακυβέρνηση (της Δίκαιης Αναπτυξιακής
Μετάβασης) εδρεύουν και αποφασίζουν στο κέντρο-στην Αθήνα.
Πρόκειται για μία διαδικασία αδιαφανή, συγκεντρωτική,
αθηνοκεντρική, περίπλοκη και με ασάφεια στις δομές, τους
ρόλους και τις αρμοδιότητες, χωρίς τη συμμετοχή των
τοπικών φορέων. Απουσιάζει η περιφερειακή διάσταση, η οποία
θα έπρεπε να έχει πρωτεύοντα ρόλο, μέσω της συμμετοχής της
τοπικής αυτοδιοίκησης, των τοπικών οικονομικών και κοινωνικών
φορέων.
Ακόμη και οι προβλεπόμενες προσλήψεις δεν αφορούν κόσμο-
ανθρώπους της περιοχής. Δημιουργούνται υψηλόβαθμες θέσεις
εργασίας με υψηλούς μισθούς και μπόνους. Και πάντως δεν
προβλέπεται μοριοδότηση, λόγω εντοπιότητας, όπως θα έπρεπε.
Οι πόροι του Ταμείου Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης
μειώθηκαν επί των ημερών της κυβέρνησης της ΝΔ είναι
ανεπαρκέστατοι και, ειδικά για την περιοχή της Μεγαλόπολης
ελάχιστοι, όταν σχεδόν το σύνολο της οικονομικής δραστηριότητας
που αναπτύσσεται στην περιοχή, εξαρτάται και συνδέεται με την
μονοκαλλιέργεια του λιγνίτη. Υπάρχει επομένως απόλυτη ανάγκη
6
για προγράμματα στήριξης και ανάπτυξης κατά την μεταλιγνιτική
εποχή.
Επιπλέον, δεν περιλαμβάνεται σε΄ αυτό (στο Σχέδιο Δίκαιης
Αναπτυξιακής Μετάβασης) συγκεκριμένη πολιτική για τις
ενεργειακές κοινότητες, οι οποίες μπορούν να αποτελέσουν τον
πυλώνα που να έχει ως βάση την ενεργειακή δημοκρατία και να
οδηγεί στην αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας, του
ενεργειακού αποκλεισμού και στην εμπέδωση της ενεργειακής
ασφάλειας.
Η Μεγαλόπολη «έχει χορτάσει» από μεγαλοστομίες,
εξαγγελίες και υποσχέσεις, ανύπαρκτα έργα, αόρατες
επενδύσεις, τα οποία «γίνονται» «κατόπιν ενεργειών» των
στελεχών της ΝΔ και εναλλάσσονται για «να κλείνουν τα
στόματα» που έχουν ανοίξει και «θα ανοίγουν» όλο και
περισσότερο, όσο η ερημοποίηση της περιοχής θα εντείνεται.
Αυτά που χρειάζεται η περιοχή, είναι εισόδημα για τους
κατοίκους (έκτακτης ανάγκης και εγγυημένο για όσο χρόνο
απαιτηθεί), η δημιουργία σταθερών θέσεων εργασίας και
προοπτικές για να μπορέσουν να παραμείνουν και να ζήσουν
στην περιοχή οι νέοι άνθρωποι.
7
Απαιτείται χρόνος, ούτως ώστε να καταρτιστεί ένα ειδικό
πρόγραμμα ανάπτυξης της Μεγαλόπολης και της ευρύτερης
περιοχής, κατά τη «μεταλιγνιτική» περίοδο, με την ενεργό
συμμετοχή της τοπικής κοινωνίας, η οποία πρέπει να
ενεργοποιηθεί και να κινητοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση.
