Τα υπόγεια ύδατα είναι νερό που βρίσκεται υπόγεια σε υδροφορείς, οι οποίοι είναι γεωλογικοί
σχηματισμοί από πετρώματα, άμμους και χαλίκια και μπορούν να συγκρατήσουν το νερό. Μοιάζουν
με έναν καλά κρυμμένο θησαυρό που εμπλουτίζει τη ζωή μας.
Είναι αόρατα, αλλά η επίδρασή τους είναι ορατή παντού.
Σε όλο τον κόσμο, η ζήτηση για υπόγεια ύδατα αυξάνεται λόγω της πληθυσμιακής αύξησης και των
νέων, παγκόσμιων καταναλωτικών προτύπων. Η εξάντληση των υπόγειων υδάτων οφείλεται σε
μεγάλο βαθμό από την αρδευόμενη γεωργία και για την ικανοποίηση των αναγκών για βασική
παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Οι ολοένα βαθύτερες γεωτρήσεις και οι πιο ισχυρές αντλίες
επιβαρύνουν τα αποθέματα υπόγειων υδάτων, που δεν προλαβαίνουν να επαναφορτιστούν από τη
βροχή και το χιόνι, ενώ ταυτόχρονα, δεδομένης της ενεργειακής κρίσης καθίσταται οικονομική
ασύμφορη η άντλησή τους.
Τα υπόγεια ύδατα απειλούνται επίσης λόγω της μεταβλητότητας και της αλλαγής του κλίματος και
της υποβάθμισης της ποιότητας. Μάλιστα, καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται, τα υπόγεια
ύδατα θα γίνονται όλο και πιο κρίσιμα. Συνεπώς, η εξερεύνηση, η προστασία και η βιώσιμη χρήση
των υπόγειων υδάτων θα είναι κεντρικής σημασίας για την επιβίωση και την προσαρμογή στην
κλιματική αλλαγή και την κάλυψη των αναγκών ενός αυξανόμενου πληθυσμού.
Στην προσπάθεια λοιπόν, να δοθεί έμφαση και να αναδειχτεί η σημασία τους αλλά και η κρισιμότητά
τους για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, ο ΟΗΕ για τη Παγκόσμια Ημέρα Νερού 2022 έθεσε
ως θεματική τα υπόγεια νερά με το σύνθημα: «Υπόγεια νερά-Κάνοντας το αόρατο ορατό».
ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ ΤΗΣ Ε.Δ.Ε.Υ.Α.
ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΝΕΡΟΥ 2022
To 1992 η 22α Μαρτίου καθιερώθηκε από τον Ο.Η.Ε. ως Παγκόσμια Ημέρα του
Νερού για να υπενθυμίζει σε όλους ότι το νερό είναι ένας πολύτιμος φυσικός
πόρος που, όμως, δεν είναι ανεξάντλητος, κι επομένως είναι απαραίτητη η
βιώσιμη χρήση και διαχείρισή του για να διασφαλισθούν οι μελλοντικές γενιές.
Κάθε χρόνο η Παγκόσμια Ημέρα νερού έχει μια διαφορετική θεματική για να
δίνεται έμφαση σε διαφορετικά σημαντικά ζητήματα που συνδέονται με το νερό.
Η φετινή θεματική αφορά στα υπόγεια νερά : «Υπόγεια νερά-Κάνοντας το
αόρατο ορατό» και μέσω της ευρείας ενημέρωσης θα επιχειρήσει να αναδείξει
την σημασία τους, αλλά και την κρισιμότητά τους για την αντιμετώπιση της
κλιματικής αλλαγής.
Τα υπόγεια νερά είναι ένας αόρατος φυσικός θησαυρός πολύ σημαντικός και
κρίσιμος όχι μόνο για τον τομέα υδάτων, αλλά και για τα οικοσυστήματα, τη
γεωργία, τη βιομηχανία. Ωστόσο, δεν λαμβάνεται όσο θα έπρεπε υπόψη στη
διαμόρφωση και εφαρμογή των διαφόρων πολιτικών.
Τα υπόγεια νερά θεωρούνται ως τα πιο ασφαλή σχετικά νερά, αφού γενικά είναι
προστατευμένα από την επιφανειακή ρύπανση και γι΄ αυτό αποτελούν
στρατηγικό απόθεμα και πόρο και πρέπει να διαφυλάσσονται με τον καλύτερο
δυνατό τρόπο. Τα Σχέδια Διαχείρισης Λεκανών Απορροής (ΣΔΛΑΠ) που
εφαρμόζονται στη χώρα μας σε εφαρμογή του ενωσιακού και του εθνικού
θεσμικού πλαισίου για τη διαχείριση των υδατικών πόρων διασφαλίζουν την
προστασία των υπόγειων νερών και τη βιώσιμη χρήση τους.
2
Η κλιματική αλλαγή έχει επιπτώσεις και στα υπόγεια νερά, αφού λόγω των
φαινομένων της και κυρίως λόγω της ξηρασίας δεν ανανεώνονται με τους
ρυθμούς που απαιτούνται για να μην εξαντληθούν.
Στη χώρα μας, οι Δημοτικές Επιχειρήσεις Ύδρευσης-Αποχέτευσης (Δ.Ε.Υ.Α.)
που παρέχουν ασφαλές και υγιεινό νερό σε 5 εκ. πολίτες χρησιμοποιούν κυρίως
τα υπόγεια νερά για την υδροδότηση των καταναλωτών τους. Ωστόσο, επειδή η
άντληση των υπόγειων νερών είναι ενεργειακά απαιτητική και κατά συνέπεια
πολύ κοστοβόρα, λαμβάνοντας υπόψη και την ενεργειακή κρίση που βιώνει η
χώρα μας, θα πρέπει να αξιοποιούνται όσο είναι δυνατό και τα επιφανειακά νερά
ώστε να μειωθεί η εξάρτηση από τα υπόγεια νερά και για οικονομικούς λόγους,
αφού είναι ενεργειακά ασύμφορη αλλά και για να διαφυλαχθεί ο πολύτιμος αυτός
περιβαλλοντικός πόρος. Προς την κατεύθυνση αυτή οι Δ.Ε.Υ.Α. σήμερα
καταβάλλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για να μειώσουν τις διαρροές στα δίκτυα
ύδρευσης αξιοποιώντας την σύγχρονη τεχνολογία.
Η Ε.Δ.Ε.Υ.Α. στο πλαίσιο του εορτασμού της Παγκόσμιας Ημέρας Νερού
συνδιοργανώνει στις 22 Μαρτίου στην Λευκωσία με άλλους φορείς συναφούς
αντικειμένου επιστημονική ημερίδα με τίτλο: “Τεχνικές και εργαλεία για τον
καθορισμό ζωνών προστασίας έργων υδροληψίας πηγαίων και υπόγειων
υδάτων” υπό την αιγίδα του Τμήματος Γεωλογίας του Αριστοτελείου
Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Οι ζώνες προστασίας των υδρογεωτρήσεων και
των πηγών αποτελούν βασικό εργαλείο για την πρόληψη από την ρύπανση των
αποθεμάτων του υπόγειου νερού. Ο καθορισμός των ζωνών προστασίας απαιτεί
τη χρήση σύγχρονων εργαλείων και τεχνικών με την αξιοποίηση πλήθους
δεδομένων. Η ιδιαίτερη σημασία που πρέπει να δοθεί στον καθορισμό των
ζωνών προστασίας αποτέλεσε και την αφορμή για τη διοργάνωση της ημερίδας
με σκοπό να αναδείξει την σημασία του καθορισμού ζωνών προστασίας
έργων υδροληψίας του υπόγειου νερού (πηγάδια, γεωτρήσεις και πηγές).
